สมุนไพรรากสามสิบช่วยรักษาอาการประจำเดือนผิดปกติ

 สมุนไพรรากสามสิบ

ผู้เขียนมารู้จักรากสามสิบเพราะมีเพื่อนเป็นกลุ่มเกษตรภาคอิสาน เลยสั่งมาดองน้ำผึ้งดั่งเขาแนะนำเพราะเป็นพืชสมุนไพรที่เหมาะกับสตรีเพศเป็นอย่างมาก ทั้งบำรุงมดลูก ช่วยรักษาอาการประจำเดือนผิดปกติของสตรี ตกขาว และอีกมากมายของปัญหาผู้หญิงยุคปัจจุบันที่มักจะมีโรคดังกล่าวกันเป็นส่วนมาก

ปัจจุบันได้มีการนำสมุนไพรรากสามสิบมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อาหารเสริมรากสามสิบออกมาจำหน่ายหลายรูปแบบ  หรือจะนำมาเป็นเมนูรากสามสิบเชื่อม แสนอร่อย แต่ขั้นตอนเยอะจัด เรามาดูว่ารากสามสิบที่ว่านี้ มีประโยชน์และวิธีการใช้อย่างไรบ้าง ตามคำบอกเล่าหรือตามข่าวสารที่ได้รับ

ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไป เพาะปลูกโดยใช้เมล็ด เหง้า หรือหน่อ ควรปลูกในช่วงฤดูฝน ควรปลูกลงในกระถางทรงสูงและใช้ดินร่วนในการปลูก ใส่ดินให้มาก ๆ รดน้ำให้ชุ่ม และควรปลูกไว้ในบริเวณที่มีแสงแดดรำไรตลอดวัน

ประโยชน์ของรากสามสิบ
ตำรายาไทยจะใช้รากเป็นยาแก้กระษัย รากสามสิบมีรสเฝื่อนเย็น มีสรรพคุณเป็นยาบำรุงกำลัง ใช้เป็นยาชูกำลัง

1. ผลอ่อนสามารถนำมารับประทานได้ โดยนำมาทำเป็นแกงลูกสามสิบ
2. ยอดมาลวกรับประทานเป็นผักเคียง ใช้รับประทานสด หรือนำมาผัดหรือจะแกงส้มและแกงเลียงก็ได้
3. ใบมีสรรพคุณเป็นยาระบาย

4. รากนำมาต้ม เชื่อม หรือนำมาแช่อิ่ม ใช้รับประทานเป็นอาหาร (รากสามสิบแช่อิ่ม) หรือ
นำมาทำเป็นน้ำรากสามสิบ
5. รากสามารถนำมาทุบหรือขูดกับน้ำ ทำเป็นน้ำสบู่สำหรับซักเสื้อผ้าได้อีกด้วย
6. รากเป็นยากระตุ้นประสาท
7. รากใช้ผสมกับเหง้าขิงป่าและต้นจันทน์แดง ผสมกับเหล้าโรงใช้เป็นยาแก้วิงเวียน
8. รากใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาลดความดันโลหิตและลดไขมันในเลือด
9. รากสามสิบมีสรรพคุณช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด โดยไปกระตุ้นการทำงานของตับอ่อนให้เพิ่มการหลั่งสาร insulin
10. รากมีรสเฝื่อนเย็น ใช้กินเป็นยาแก้พิษร้อนในกระหายน้ำ
11. รากใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ไอ
12. ช่วยขับเสมหะ แก้การติดเชื้อที่หลอดลม
13. รากใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาช่วยขับลม และช่วยลดกรดในกระเพาะอาหาร
14. รากใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้อาการท้องเสีย แก้บิด
15. รากมีสรรพคุณเป็นยาแก้ขัดเบา ขับปัสสาวะ ช่วยหล่อลื่นและกระตุ้น
16. ช่วยรักษาอาการประจำเดือนผิดปกติของสตรี 
17. ทั้งต้นหรือรากนำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ตกเลือด


ตำรายาสมุนไพรพื้นบ้านของจังหวัดอุบลราชธานีจะใช้รากนำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ริดสีดวงทวาร
ใช้รักษาโรคเกี่ยวกับลำไส้ แก้อาการอาหารไม่ย่อย รักษาแผลในกระเพาะอาหาร โรคกระเพาะ

ใบรากสามสิบ ใบเป็นใบเดี่ยว แข็ง ออกรอบข้อเป็นฝอย ๆ เล็กคล้ายหางกระรอก หรืออกเรียงสลับเป็นกันกระจุก 3-4 ใบ ใบเป็นสีเขียวดก ลักษณะของใบเป็นรูปเข็มขนาดเล็ก ปลายใบแหลม เป็นรูปเคียว โคนใบแหลม มีขนาดกว้างประมาณ 0.5-1 มิลลิเมตร และยาวประมาณ 10-36 มิลลิเมตร แผ่นมักโค้ง สันเป็นสามเหลี่ยม มี 3 สัน มีหนามที่วอกกระจุกใบ ก้านใบยาวประมาณ 13-20 เซนติเมตร